Groepsfoto of film
Groepsfoto of film?
Terugblikkend op 2018 valt niet alleen de verdere stijging van het aantal assessments op, maar ook de toename van het aantal workshops waarin we samen met een team op basis van de individuele assessments (individuele foto) de “groepsfoto” hebben opgebouwd.
In deze vaak intensieve workshops werden veel zaken duidelijk. Soms praktische aspecten als “de kunst van het vragen stellen”. Vrijwel altijd kwam er echter een onderwerp op tafel waar de dynamiek alleen verklaard kon worden op basis van dieper liggende factoren, dan hebben we het over waarden. Op basis van deze “momenten van de waarheid” werd al snel duidelijk dat teamleden veel discussies voeren zonder een duidelijk beeld van de overtuigingen c.q. waarden die bij de collega’s leven. De discussie spitst zich dan al snel toe op de praktische aanpak en dan komen de “stijlverschillen” vaak dominant naar voren. De conclusie dat de collega “het” niet begrijpt is snel getrokken. Dat is, voorzichtig uitgedrukt, jammer. In vrijwel alle workshops kwamen deze “momenten van de waarheid” aan de oppervlakte, vaak met de heftigheid waarmee de discussie eerder werd gevoerd. Opnieuw ontstond er een sfeer van “je begrijpt het niet”, soms herhaalden mensen hun standpunt nog eens met de de bedoeling om “het” nog een keer goed uit te leggen. Vaak haakten mensen echter (opnieuw) af.
Deze situatie veranderde echter drastisch zodra ik de deelnemers de vraag stelde “vanuit welke overtuigingen kijk je naar “het”?”. Dan bleken er nauwelijks verschillen tussen de individuele overtuigingen c.q. waarden. Wel werd duidelijk dat de manager die ziekteverzuim benaderde op basis van de feiten (het spreadsheet) en de manager die vertrok vanuit de menskant vaak tegenover elkaar kwamen te staan. Beiden bleken echter de overtuiging c.q. waarde te koesteren dat respect voor mensen leidend moet zijn. Bij de een was dat gekoppeld aan een rationele op feiten en logica gebaseerde benadering, bij de ander was de impact op mensen en op de organisatie als “ecosysteem” het startpunt van denken.
Het fenomeen dat mensen hun startpunt van denken tevens als eindpunt hanteren komt helaas nog vaak voor. In de workshops visualiseer ik dat met het “Z-model”:
De conclusie dat een aanpak die gebaseerd is op de relevante feiten, logica, impact op mensen en het grotere geheel (de organisatie als ecosysteem) de meeste kans op succes oplevert was vrijwel altijd het resultaat.
Het kennen en respecteren van elkaars overtuigingen/waarden levert de energie op om in beweging te komen. In een paar stappen ontstaat dan in het midden de aanpak waarin individuele voorkeursstijlen toegevoegde waarde opleveren omdat gedeelde waarden de verbinding realiseren en vasthouden.
In de individuele assessments zijn de overtuigingen c.q. waarden al duidelijk geworden. De volgende stap is die van individuele waarden naar gedeelde waarden. Daarmee krijgt de “groepsfoto” de scherpte en diepte die nodig is om de discussie in de “momenten van de waarheid” op een constructieve manier te voeren. Alle relevante aspecten en belangen krijgen de aandacht en de plek die nodig is om tot een effectieve en efficiënte aanpak te komen. Een aanpak die robuust en veerkrachtig genoeg is om bij rukwinden en andere spannende situaties het team overeind te houden.
Dit perspectief heeft er in vrijwel alle workshops voor gezorgd dat er veel energie ontstond en het vermogen om die energie telkens weer te vernieuwen. De workshop “Van Individuele Foto naar Groepsfoto” levert dus veel meer op dan een plaatje. De workshop levert het scenario voor een boeiende film.
